Standardy ochrony małoletnich

STANDARDY

OCHRONY MAŁOLETNICH

w „Domu Rodzinnym Fundacji „Rodzina Nadziei”

Placówce Opiekuńczo -Wychowawczej typu Socjalizacyjnego

ul. Strzebielińska 1A, 84-242 Luzino

Preambuła

Naczelną zasadą wszystkich działań podejmowanych przez personel placówki jest działanie dla dobra dziecka i w jego najlepszym interesie.

Każdy członek personelu traktuje dziecko z szacunkiem oraz uwzględnia jego potrzeby.

Niedopuszczalne jest stosowanie przez kogokolwiek wobec dziecka przemocy w jakiejkolwiek formie.

Personel placówki, realizując te cele, działa w ramach obowiązującego prawa, przepisów wewnętrznych Fundacji „Rodzina Nadziei”, zakresu obowiązków oraz swoich kompetencji.

Rozdział I

Objaśnienie terminów

  1. Personelem lub członkiem personelu Placówki jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, umowy cywilnoprawnej, a także wolontariusz i stażysta.
  2. Zarządem organizacji jest osoba, organ lub podmiot, który w strukturze danej organizacji zgodnie w obowiązującym prawem i wewnętrznymi dokumentami jest uprawniony do podejmowania decyzji o działaniach organizacji Placówki.
  3. Dzieckiem jest każda osoba do ukończenia 18 – tego roku życia.
  4. Opiekunem dziecka jest osoba uprawniona do reprezentacji dziecka, w szczególności jego rodzic lub opiekun prawny. W myśl niniejszego dokumentu opiekunem jest również rodzic zastępczy oraz opiekun faktyczny z ramienia placówki opiekuńczo – wychowawczej prowadzonej przez organizację.
  5. Zgoda rodzica dziecka oznacza zgodę co najmniej jednego z rodziców dziecka/opiekunów prawnych. Jednak w przypadku braku porozumienia między rodzicami dziecka należy poinformować rodziców o konieczności rozstrzygnięcia sprawy przez sąd rodzinny.
  6. Przemoc względem dziecka- popełnienie czynu zabronionego na szkodę dziecka przez jakąkolwiek osobę lub zagrożenie dobra dziecka, w tym jego zaniedbywanie. W szczególności przemocą jest:
  7. Przemoc fizyczna – celowe użycie siły fizycznej wobec dziecka, które powoduje lub z dużym prawdopodobieństwem może spowodować uszczerbek na zdrowiu dziecka, zagrażać jego życiu, rozwojowi i godności. W szczególności przemocą fizyczną są: uderzanie, kopanie, przypalanie, gryzienie, duszenie, nadmierne ograniczanie ruchów, trucie. Przemocą fizyczną wobec dziecka jest także klaps, mocne ściskanie, potrząsanie czy szarpanie.
  8. Przemoc emocjonalna (psychiczna)– jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste dzieci, w szczególności naruszające ich godność, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne
  9. Przemoc seksualna – to angażowanie dziecka w aktywność seksualną poprzez zachowania z kontaktem fizycznym (np. dotykanie dziecka, współżycie z dzieckiem) lub zachowania bez kontaktu fizycznego (np. pokazywanie dziecku materiałów pornograficznych, podglądanie, ekshibicjonizm).
  10. Zaniedbywanie – niezapewnianie odpowiednich warunków do rozwoju dziecka w sferze zdrowotnej, edukacyjnej i emocjonalnej, odpowiedniego odżywiania, schronienia i bezpieczeństwa, w ramach środków dostępnych rodzicom lub opiekunom, i w następstwie powodujące lub mogące powodować uszczerbek na zdrowiu dziecka lub zaburzenie rozwoju psychicznego, moralnego lub społecznego. W szczególności zaniedbywaniem jest: zaniedbywanie nadzoru nad dzieckiem, narażające je na doznanie urazów fizycznych, psychicznych lub seksualnych, brak dbałości o odpowiednie ubranie i odżywianie, zaniedbywanie higieny, opieki medycznej i edukacji, zostawienie małego dziecka bez opieki, brak kontaktu fizycznego z dzieckiem (nieprzytulanie dziecka).
  11. Osoba odpowiedzialna za internet to wyznaczony przez zarząd organizacji członek personelu Placówki, sprawujący nadzór nad korzystaniem z internetu przez dzieci na terenie Placówki oraz nad bezpieczeństwem dzieci w Internecie.
  12. Osoba odpowiedzialna za „Standardy Ochrony Małoletnich” przed krzywdzeniem to wyznaczony przez zarząd organizacji członek personelu Placówki sprawujący nadzór nad realizacją „Standardów Ochrony Małoletnich” przed krzywdzeniem w Placówce.
  13. Dane osobowe dziecka to wszelkie informacje umożliwiające identyfikację dziecka.
  14. Media to środki masowego przekazu: prasa, radio, telewizja, Internet.
  15. Przedstawiciel mediów to osoba reprezentująca wydawcę mediów lub działająca na jego rzecz.

Rozdział II

Rozpoznawanie i reagowanie na czynniki ryzyka krzywdzenia dzieci

  1. Personel Placówki posiada wiedzę i w ramach wykonywanych obowiązków zwraca uwagę na czynniki ryzyka i symptomy krzywdzenia dzieci.
  2. W przypadku zidentyfikowania czynników ryzyka personel Placówki podejmuje rozmowę z opiekunami, przekazując informacje na temat dostępnej oferty wsparcia i motywując  ich do szukania dla siebie pomocy.
  3. Personel Placówki monitoruje sytuację i dobrostan dziecka.
  4. Personel Placówki zna i stosuje zasady bezpiecznych relacji personel –dziecko ustalone w Placówce. Załącznik Nr 1.
  5. Personel Placówki zna, stosuje oraz zapoznał wychowanków z zasadami bezpiecznych relacji rówieśniczych. Załącznik Nr 2.
  6. Rekrutacja personelu Placówki odbywa się zgodnie z zasadami bezpiecznej rekrutacji personelu. Załącznik Nr 16.
  7. Wychowawca kierujący procesem wychowania dziecka monitoruje sytuację i dobrostan wychowanków swoich oraz pozostałych wychowanków podlegających jego opiece w czasie wykonywania obowiązków służbowych.

Rozdział III

Procedury interwencji w przypadku zagrożenia bezpieczeństwa dziecka

§ 1.

  1. Zagrożenie bezpieczeństwa dzieci może przybierać różne formy, z wykorzystaniem różnych sposobów kontaktu i komunikowania.
  2. Na potrzeby niniejszego dokumentu przyjęto następującą kwalifikację zagrożenia bezpieczeństwa dzieci:
    1. popełniono przestępstwo na szkodę dziecka (np. wykorzystanie seksualne, znęcanie się nad dzieckiem),
      1. doszło do innej formy krzywdzenia, niebędącej przestępstwem, takiej jak np. krzyk, kary fizyczne, poniżanie,
      1.  doszło do zaniedbania potrzeb życiowych dziecka (np. związanych z żywieniem, higieną czy zdrowiem),
      1. doszło do zagrożenia cyfrowego.
  3. Na potrzeby niniejszego dokumentu wyróżniono procedury interwencji w przypadku podejrzenia działania na szkodę dziecka przez:
    1. osoby dorosłe (personel, inne osoby trzecie, rodziców/opiekunów    prawnych),
      1. inne dziecko/wychowanka,
      1. zaistnienie „cyberprzemocy”
      1. dostęp wychowanków do treści szkodliwych, niepożądanych i nielegalnych,
      1. naruszenie prywatności dotyczące nieodpowiedniego bądź niezgodnego z prawem wykorzystania danych osobowych lub wizerunku dziecka,
      1. nawiązywanie niebezpiecznych kontaktów w Internecie – uwodzenie, zagrożenie pedofilią,
      1. seksting, prowokacyjne zachowania i aktywności seksualnej w celu osiągnięcia dochodu przez wychowanka.

§ 2.

  1. W przypadku powzięcia przez członka personelu Placówki podejrzenia, że dziecko jest krzywdzone, lub zgłoszenia takiej okoliczności przez dziecko lub opiekuna dziecka pracownik Placówki ustala okoliczności czynu i ewentualne osoby z nim powiązane, oraz niezwłocznie wdraża odpowiednie procedury, w zależności od rodzaju krzywdzenia. W sytuacji, gdy zachodzi taka konieczność udziela osobom poszkodowanym wsparcia i pierwszej pomocy przedmedycznej lub jeśli sytuacja tego wymaga – wzywa Pogotowie Ratunkowe i Policję dzwoniąc na numer alarmowy 112 lub Pogotowia Ratunkowego 998.
  2. Pracownik Placówki zobowiązany jest do podjęcia wszelkich czynności mających na celu uniemożliwienie zatarcia śladów – jeżeli takie istnieją – oraz zabezpieczenie dowodów popełnienia czynu.
  3. Pracownik Placówki o krzywdzeniu dziecka niezwłocznie informuje Dyrekcję placówki. Osoba, która powzięła taką informację lub podejrzewa, że mogło dojść do popełnienia przestępstwa na szkodę małoletniego zobowiązana jest do niezwłocznego sporządzenia szczegółowej notatki (o ile są ku temu warunki, jeśli nie, sporządza ją niezwłocznie gdy uzyska taką możliwość). Notatka może mieć formę pisemną lub mailową. Wzór notatki – Załącznik Nr 10.
  4. Dyrektor niezwłocznie powołuje Zespół wyjaśniający składający się ze specjalistów i osoby, która sporządziła notatkę służbową w celu zbadania sytuacji i ustalenia dalszych działań.
  5. Do udziału w interwencji można doprosić specjalistów, w szczególności psychologów  i pedagogów, celem skorzystania z ich pomocy przy rozmowie z dzieckiem o trudnych  doświadczeniach.
  6. Dyrekcja Placówki informuje opiekunów o obowiązku zgłoszenia podejrzenia krzywdzenia  dziecka do odpowiedniej instytucji (prokuratura/policja lub sąd rodzinno-opiekuńczy, lub  najbliższy ośrodek pomocy społecznej).
  7. W wypadku, gdy zachowania krzywdzące powtarzają się, doświadczona krzywda zagraża zdrowiu lub życiu dziecka, doszło do popełnienia czynu karalnego ( w tym na tle seksualnym) Dyrekcja Placówki  składa zawiadomienie o podejrzeniu przestępstwa do prokuratury/policji lub wniosek o wgląd w sytuację rodziny do sądu rejonowego, wydziału rodzinnego i nieletnich, ośrodka  pomocy społecznej.
  8. Dalszy tok postępowania leży w kompetencjach instytucji wskazanych w punkcie poprzedzającym.
  9. Z przebiegu każdej interwencji sporządza się kartę interwencji. Kartę załącza się do akt osobowych wychowanka. Wzór karty interwencji – Załącznik Nr 11.

ROZDZIAŁ IV

Działania zespołu wyjaśniającego

Zespół przeprowadza:

  1. Rozmowy indywidualne z potencjalnymi ofiarami oraz potencjalnym sprawcą czynu karalnego, (jeżeli jest on małoletnim przebywającym w placówce, w innej sytuacji sprawca będzie przesłuchiwany przez inne organy). Rozmowa z ofiarą w miarę możliwości powinna odbywać się jednorazowo w celu uniknięcia traumatyzacji poszkodowanego. W miarę możliwości rozmowę z potencjalną ofiarą powinna przeprowadzać osoba tej samej płci jeżeli czyn popełniony był na tle seksualnym.
  2. Rozmowa przeprowadzana jest, w miarę możliwości, przez dwie osoby w celu zapisu i odtworzenia jak najwierniej przebiegu rozmowy.
  3. Weryfikację stanu psychofizycznego (w tym jeżeli istnieje taka potrzeba – poprzez konsultację lekarską), a także zebranie innych niezbędnych informacji od wychowawców, oraz innych osób mających kontakt z małoletnim.
  4. Sporządzenie niezwłocznie notatki, w miarę możliwości z dosłownymi wypowiedziami dziecka, opisującym całe zdarzenie oraz stan psychofizyczny w dniu rozmowy. W notatce powinny znaleźć się wszelkie inne informacje mogące być ważne dla sprawy (np. kontekst rodzinny i inne).
  5. W miarę możliwości i w zależności od sytuacji oraz z uwzględnieniem interesów obu stron podejmuje działania mających na celu odseparowanie potencjalnych ofiar od potencjalnego sprawcy czynu lub wykonuje inne zadania adekwatne do sytuacji zapewniające poczucie bezpieczeństwa wychowanka.
  6. W przypadku powzięcia informacji o tym, że sprawcą jest opiekun prawny/ rodzic dziecka/ osoba odwiedzająca dziecko lub inna osoba, z którą wychowanek ma kontakt poza siedzibą Placówki, Zespół wsparcia specjalistycznego organizuje rozmowę wyjaśniającą ze sprawcą (o ile osoba ta pozostaje w kontakcie z Placówką) i dodatkowo opracowuje wniosek do właściwego sądu rodzinnego o uregulowanie kontaktów lub zakaz styczności.
  7. Przez cały okres toczenia się postępowania wyjaśniającego specjaliści oraz wychowawcy sprawujący opiekę nad małoletnimi mają za zadanie objąć szczególnym wsparciem psychologiczno-pedagogicznym potencjalne ofiary oraz ich rodziny oraz potencjalnych sprawców – o ile są oni wychowankami Placówki.
  8. Ustala plan wsparcie małoletniego po ujawnieniu krzywdzenia. Wzór – Załącznik Nr 13.

ROZDZIAŁ V

Zasady bezpiecznych relacji personel placówki – dziecko.

  1. Podstawową zasadą wszystkich czynności podejmowanych przez personel Placówki jest działanie dla dobra wychowanków i w ich interesie;
  2. Zasady bezpiecznych relacji z dzieckiem określają, jakie zachowania i praktyki są niedozwolone w pracy z dziećmi, a ich przestrzeganie przez wszystkich pracowników Placówki może zmniejszyć ryzyko krzywdzenia dzieci.
  3. Zasady bezpiecznych relacji są dostosowane do realiów funkcjonowania placówki i dotyczą następujących obszarów:
  • kontakt z dzieckiem:
  • Niedopuszczalne są intencjonalne zachowania wzbudzające poczucie zagrożenia.
  • Niedopuszczalne jest stosowanie przemocy wobec wychowanka w jakiejkolwiek formie;
  • Zasady bezpiecznych relacji personelu z wychowankami obowiązują wszystkich pracowników Placówki i wolontariuszy;
  • komunikacja werbalna z dzieckiem:
    • Personel Placówki, kadra wychowawcza i specjalistyczna traktuje wychowanków z szacunkiem oraz uwzględnia ich godność i potrzeby;
    • Personel Placówki, kadra wychowawcza i specjalistyczna wysłuchuje wychowanków i stara się udzielać im odpowiedzi dostosowanej do sytuacji i ich wieku i możliwości percepcyjnych;
    • Personel Placówki, kadra wychowawcza i specjalistyczna nie zawstydza dziecka, nie lekceważy, nie upokarza i nie obraża czy poniża słownie;
    • Personel Placówki, kadra wychowawcza i specjalistyczna nie krzyczy, chyba że wymaga tego sytuacja niebezpieczna (np. ostrzeżenie);
  • równego traktowania, kontaktów bezpośrednich i online z dzieckiem oraz czynności higieniczno – pielęgnacyjnych:
    • kontakty mają służyć przede wszystkim higienie osobistej i zdro wiu,
    • muszą być wykonywane w odpowiednich warunkach zapewniających uszanowanie intymności w tego typu czynnościach,
    • niedozwolone są zachowania obcesowe naruszające prywatność i intymność,
    • aktywność wychowawcy powinna być poprzedzona w miarę możliwości zgodą dziecka, a jej zasadność powinna być uzależniona od stopnia samodzielności dziecka i wcześniej z nim omówiona,
    • ingerencje w sytuacjach wychowawczo wątpliwych powinny być stopniowalnie poprzedzone kontaktem słownym, odbywać się w miarę możliwości w obecności osób trzecich i być jednoznacznie uzasadnione (zagrożenie dobra lub bezpieczeństwa dziecka, grupy);
  • dyscyplinowanie dziecka definiowane jako narzędzie „informacji zwrotnej”, komunikujące dzieciom, że ich postawa w danej sytuacji nie jest właściwa, sprzeczna z oczekiwaniami i/lub nieefektywna; dyscyplina ma pobudzać do uczenia się, a nie powodować krzywdę dziecka; wiąże się ze stawianiem granic, kształtowaniem trwałego system wartości, adekwatnego poziomu samooceny oraz umiejętności podejmowania trafnych decyzji; niedopuszczalne są wszelkie formy dyscyplinowania mające na celu upokorzenie, poniżenie oparte na wykorzystywaniu przewagi:
  • fizycznej (agresja, stosowanie kar fizycznych, środków przymusu bezpośredniego, krępowanie, izolowanie; uniemożliwianie realizacji podstawowych potrzeb fizjologicznych – pozbawianie snu, pokarmu, ekspozycja na zimno, ciepło itp.; prace fizyczne nieadekwatne do możliwości, dopuszczanie się zachowań o charakterze seksualnym)
  • psychicznej (dominacja poprzez krzyk, groźby, wzbudzanie poczucia winy, naruszanie poczucia własnej wartości, lekceważenie potrzeb psychicznych np. bezpieczeństwa, przynależności, miłości, symulacje wzbudzające strach i obawy o życie własne i rodziny)

W każdej wyjątkowej sytuacji wynikającej ze stanu emocjonalnego, potrzeb fizjologicznych, choroby dziecka czy nieprzewidzianych wypadków w miarę możliwości należy poprosić o pomoc, obecność inną dorosłą osobę. Zasady bezpiecznych relacji – Załącznik nr 1.

ROZDZIAŁ VI

Procedury w wypadku krzywdzenia dziecka przez osobę dorosłą

  1. W przypadku gdy zgłoszono krzywdzenie dziecka Dyrektor placówki lub Zespół wychowawców Placówki bądź osoba wyznaczona przeprowadza  rozmowę z dzieckiem i innymi osobami mającymi lub mogącymi mieć wiedzę o zdarzeniu  i o sytuacji osobistej (rodzinnej, zdrowotnej) dziecka, w szczególności jego opiekunami. Stara się ustalić przebieg zdarzenia, ale także wpływ zdarzenia na zdrowie psychiczne i fizyczne dziecka. Ustalenia są spisywane na karcie interwencji.
  2. Organizuje się spotkanie/a z opiekunami dziecka, którym przekazuje informacje o zdarzeniu oraz o potrzebie/możliwości skorzystania ze specjalistycznego wsparcia, w tym u innych organizacji lub służb.
  3. W przypadku, gdy wobec dziecka popełniono przestępstwo sporządza się zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa i przekazuje je  do właściwej miejscowo policji lub prokuratury.
  4. W przypadku, gdy z rozmowy z opiekunami wynika, że nie są oni zainteresowani pomocą dziecku, ignorują zdarzenie lub w inny sposób nie wspierają dziecka, które doświadczyło krzywdzenia sporządza się wniosek o wgląd w sytuację rodziny, który kieruje do właściwego sądu rodzinnego.
  5. W przypadku, gdy z przeprowadzonych ustaleń wynika, że opiekun dziecka zaniedbuje jego potrzeby psychofizyczne lub rodzina jest niewydolna wychowawczo (np. dziecko  chodzi w nieadekwatnych do pogody ubraniach, opuszcza miejsce zamieszkania bez nadzoru osoby dorosłej), rodzina stosuje przemoc wobec dziecka (rodzic/inny domownik  krzyczy na dziecko, stosuje klapsy lub podobne rodzajowo kary fizyczne), należy poinformować właściwy ośrodek pomocy społecznej o potrzebie pomocy rodzinie, gdy niespełnianie potrzeb wynika z sytuacji ubóstwa, bądź – w przypadku przemocy i zaniedbania –  konieczności wszczęcia procedury „Niebieskie Karty”.
  6. W przypadku gdy zgłoszono krzywdzenie dziecka przez członka personelu Placówki, wówczas osoba ta zostaje odsunięta od wszelkich form kontaktu z dziećmi (nie tylko dzieckiem pokrzywdzonym) do czasu wyjaśnienia sprawy.
  7. W przypadku gdy członek personelu Placówki dopuścił się wobec dziecka innej formy krzywdzenia niż popełnienie przestępstwa na jego szkodę, Dyrekcja Placówki zbada wszystkie okoliczności sprawy, w szczególności wysłucha osobę podejrzewaną o krzywdzenie, dziecko oraz innych świadków zdarzenia. W sytuacji gdy naruszenie dobra  dziecka jest znaczne, w szczególności gdy doszło do dyskryminacji lub naruszenia godności dziecka, rozważane będzie przez Dyrekcję Placówki rozwiązanie stosunku prawnego z osobą, która dopuściła się  krzywdzenia. Jeżeli  osoba, która dopuściła się krzywdzenia, nie jest bezpośrednio zatrudniona w Placówce otrzyma zakaz wstępu na teren Placówki.
  8. Wszystkie osoby, które w związku z wykonywaniem obowiązków służbowych powzięły  informację o krzywdzeniu dziecka lub informacje z tym związane, są zobowiązane do  zachowania tych informacji w tajemnicy, wyłączając informacje przekazywane uprawnionym instytucjom w ramach działań interwencyjnych.
  9. W przypadku gdy podejrzenie zagrożenia bezpieczeństwa dziecka zgłosili opiekunowie  dziecka, a podejrzenie to nie zostało potwierdzone, należy o tym fakcie poinformować  opiekunów dziecka na piśmie. Schemat interwencji – Załącznik Nr 18; 19; 20

ROZDZIAŁ VII

Zasady bezpiecznych relacji między wychowankami placówki

Główną zasadą relacji między wychowankami Placówki jest postępowanie z szacunkiem, przy uwzględnieniu potrzeb wszystkich wychowanków:

  1. Wychowankowie mają prawo do życia i przebywania w bezpiecznym środowisku,  także w placówce. Wychowawcy i personel Placówki chronią wychowanków i  zapewniają im bezpieczeństwo.
  2. Wychowankowie mają obowiązek przestrzegania zasad i norm zachowania /postępowania określonych w statucie placówki.
  3. Wychowankowie uznają prawo innych wychowanków do odmienności i zachowania  tożsamości ze względu na: pochodzenie etniczne, geograficzne, narodowe, religię,  status ekonomiczny, cechy rodzinne, wiek, płeć, orientację seksualną, cechy fizyczne,  niepełnosprawność. Nie naruszają praw innych wychowanków – nikogo nie dyskryminują  ze względu na jakąkolwiek jego odmienność.
  4. Zachowanie i postępowanie wychowanków wobec kolegów/ innych osób nie narusza ich poczucia godności/wartości osobistej. Wychowankowie są zobowiązani do  respektowania  praw i wolności osobistych swoich kolegów i koleżanek,  ich prawa do  własnego zdania, do poszukiwań i popełniania błędów, do własnych poglądów, wyglądu i zachowania – w ramach społecznie przyjętych norm i wartości.
  5. Kontakty między wychowankami cechuje zachowanie przez nich wysokiej kultury  osobistej, np. używanie zwrotów grzecznościowych typu proszę, dziękuję, przepraszam; uprzejmość; życzliwość; poprawny, wolny od wulgaryzmów język; kontrola swojego zachowania i emocji; wyrażanie sądów i opinii w spokojny sposób,  który nikogo nie obraża i nie krzywdzi.
  6. Wychowankowie budują wzajemne relacje poprzez wzajemną współpracę między  sobą w różnych obszarach życia, wzajemne zrozumienie oraz konstruktywne, bez  użycia siły rozwiązywanie problemów i konfliktów między sobą. Akceptują i szanują  siebie nawzajem.
  7. Wychowankowie okazują zrozumienie dla trudności i problemów kolegów/koleżanek i  oferują im pomoc. Nie kpią, nie szydzą z ich słabości, nie wyśmiewają ich, nie krytykują.
  8. W kontaktach między sobą wychowankowie nie powinni zachowywać się  prowokacyjnie . Nie powinni również mieć poczucia zagrożenia czy odczuwać wrogości  ze strony kolegów.
  9. Wychowankowie mają prawo do własnych poglądów, ocen i spojrzenia na świat oraz  wyrażania ich, pod warunkiem, że sposób ich wyrażania wolny jest od agresji  i przemocy oraz nikomu nie wyrządza krzywdy.
  10. Bez względu na powód, agresja i przemoc fizyczna, słowna lub psychiczna wśród  wychowanków nigdy nie może być przez nich akceptowana lub usprawiedliwiona.  Wychowankowie  nie mają prawa stosować z jakiegokolwiek powodu słownej, fizycznej  i psychicznej agresji i przemocy wobec innych wychowanków.
  11. Wychowankowie mają obowiązek przeciwstawiania się wszelkim przejawom  brutalności i wulgarności oraz informowania pracowników Placówki o zaistniałych  zagrożeniach.
  12. Jeśli wychowanek jest świadkiem stosowania przez innego wychowanka jakiejkolwiek  formy agresji lub przemocy, ma obowiązek reagowania na nią, np.: pomaga ofierze,  chroni ją, szuka pomocy dla ofiary u osoby dorosłej (zgodnie z obowiązującymi w placówce procedurami).
  13. Wszyscy wychowankowie znają obowiązujące w placówce procedury bezpieczeństwa  – wiedzą, jak zachowywać się w sytuacjach, które zagrażają ich bezpieczeństwu lub  bezpieczeństwa innych wychowanków, gdzie i do kogo dorosłego mogą się w placówce zwrócić  o pomoc. Zasady bezpiecznych relacji – Załącznik Nr 2.

ROZDZIAŁ VIII

Procedury interwencji w sytuacji podejrzenia przemocy rówieśniczej

  1. Obowiązkiem personelu Placówki jest bezzwłoczna reakcja na akty agresji i przemocy oraz  rozmowa z ofiarą i sprawcą przemocy, służąca wyjaśnieniu sytuacji.
  2. Pracownik lub pozostały personel Placówki, który jest świadkiem agresywnego zachowania małoletnich jest zobowiązany do: 
  3. natychmiastowej słownej i stanowczej reakcji na zaistniałą sytuację;
  4. odizolowania od grupy wychowanka zachowującego się agresywnie;
  5. w razie potrzeby wezwania pomocy (innego pracownika, pracownika    obsługi);
  6. udzielenia pomocy wychowankowi doznającemu agresji i zabezpieczenia bezpieczeństwa pozostałych małoletnich. 
  7. dziecku będącemu ofiarą przemocy zapewnienia się pomocy zgodnie z jego potrzebami.
  8. Jeżeli stan dziecka, który był ofiarą krzywdzenia, wskazuje na zagrożenie jego zdrowia lub życia personel Placówki wzywa pomoc medyczną.
  9. W przypadku podejrzenia krzywdzenia dziecka przez inne dziecko przebywające w Placówce  przeprowadza się rozmowę z dzieckiem podejrzewanym o krzywdzenie, a także oddzielnie z dzieckiem poddawanym. Przeprowadza się także rozmowę z innymi dziećmi i osobami mającymi wiedzę o zdarzeniu. W trakcie rozmów należy dążyć do ustalenia przebiegu  zdarzenia, a także wpływu zdarzenia na zdrowie psychiczne i fizyczne dziecka krzywdzonego. Ustalenia są spisywane na karcie interwencji. Dla dziecka krzywdzącego oraz  krzywdzonego sporządza się oddzielne karty interwencji.
  10. Jeżeli akty agresji i przemocy nie są incydentalne, wychowawca, dyrektor lub psycholog placówki przeprowadza rozmowę z krzywdzonym dzieckiem i wyjaśnia, gdzie, kiedy dochodzi do zdarzeń, jaka jest ich częstotliwość, rozmawia także ze sprawcą / sprawcami oraz z ewentualnymi świadkami zdarzeń.
  11. Z dziećmi, które były świadkami przemocy, psycholog omawia  przebieg zdarzenia tak, by wskazać w rozmowie, jak sobie radzić w trudnych  sytuacjach, jak reagować na krzywdzenie i komu zgłaszać, gdy dochodzi do takiego  krzywdzenia.
  12. Dla dziecka krzywdzącego należy opracować plan naprawczy, celem  zmiany niepożądanych zachowań.
  13. Dla dziecka poddawanego krzywdzeniu należy opracować plan zapewnienia  mu bezpieczeństwa, włączając w ten plan sposoby odizolowania go od źródeł zagrożenia.
  14. W trakcie rozmów należy upewnić się, że dziecko podejrzewane o krzywdzenie innego dziecka samo nie jest krzywdzone przez opiekunów, innych dorosłych bądź inne dzieci. W przypadku potwierdzenia takiej okoliczności należy podjąć interwencję także w stosunku do tego dziecka.
  15. W przypadku, gdy dziecko krzywdzące nie jest wychowankiem Placówki należy porozmawiać z dzieckiem poddawanym krzywdzeniu, innymi osobami mającymi wiedzę  o zdarzeniu, celem ustalenia przebiegu zdarzenia. Następnie personel Placówki organizuje spotkanie/a z opiekunami dziecka krzywdzącego, którym przekazuje informacje o zdarzeniu oraz o potrzebie/możliwości skorzystania ze specjalistycznego wsparcia.
  16. Jeżeli osobą podejrzewaną o krzywdzenie jest dziecko w wieku od 13 do 17 lat, a jego  zachowanie stanowi czyn karalny, należy ponadto poinformować właściwy miejscowo sąd rodzinny lub policję poprzez pisemne zawiadomienie.
  17. Jeżeli osobą podejrzewaną o krzywdzenie jest dziecko powyżej lat 17, a jego zachowanie  stanowi przestępstwo, wówczas należy poinformować właściwą miejscowo jednostkę  policji lub prokuratury poprzez pisemne zawiadomienie.
  18. W przypadku powtarzających się problemów wychowawczych i występowania zaburzonych relacji pomiędzy wychowankami w placówce wychowawcy opracowują harmonogram działań uwzględniający:
  19. przeprowadzenie rozmowy wychowawczej i wyciągnięcie konsekwencji zgodnie z wypracowanymi zasadami życia grupowego w przypadku gdy sprawcą jest wychowanek;
  20. otoczenie opieką pedagogiczną i/lub psychologiczną i/lub terapeutyczną w formie zajęć specjalistycznych adekwatnie do potrzeb osoby przejawiającej symptomy łamania norm i zasad panujących w placówce;
  21. zawiadomienie właściwego sądu rodzinnego oraz opiekuna prawnego/ rodzica/ opiekuna prawnego dziecka;
  22. w razie potrzeby zwołuje się w trybie pilnym  Zespół ds. Okresowej Oceny Sytuacji Dziecka dokonując modyfikacji planu pomocy dziecku oraz przesyłając do właściwego sądu rodzinnego wniosek sformułowany w trakcie Zespołu.

ROZDZIAŁ IX

Zasady ochrony wizerunku wychowanków placówki

  1. Placówka uznając prawo dziecka do prywatności i ochrony dóbr osobistych, zapewnia ochronę wizerunku dziecka.
  2. Wizerunek podlega ochronie na podstawie przepisów zawartych w Kodeksie cywilnym, w ustawie o prawie autorskim o prawach pokrewnych, a także na podstawie ustawy  o ochronie danych osobowych (RODO) – jako tzw. dane szczególnej kategorii przetwarzania.
  3. Upublicznianie wizerunku dziecka do 16 lat, utrwalonego w jakiejkolwiek formie (fotografia, nagranie audio-wideo) wymaga wyrażenia zgody osoby sprawującej władzę rodzicielską lub opiekę nad dzieckiem (wymóg art. 8 RODO).
  4. Osoba małoletnia powyżej 16 roku życia ma prawo do wyrażenia zgody samodzielnie.
  5. Zgody, o których mowa w pkt 3 i 4 są wyrażane w formie pisemnej – wyraźne i niedorozumiane. Zgody j/w. są jednocześnie zgodami na rozpowszechnianie wizerunku małoletniego wskazaną w art. 81 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
  6. Rodzice dziecka/opiekunowie lub małoletni poniżej 16 roku życia wyrażając zgodę na upublicznienie wizerunku małoletniego, określają precyzyjnie miejsca i kanały upubliczniania wizerunku, kontekst w jakim wizerunek będzie wykorzystany, a także okres upublicznienia. 
  7. Osoba wyrażająca zgodę otrzymuje klauzulę informacyjną o zasadach przetwarzania danych osobowych w postaci wizerunku małoletniego oraz jest informowana przez osobę reprezentującą administratora danych osobowych o przysługujących prawach, w tym prawie do wycofania zgody oraz innych, z godnie z art. 5 RODO. 
  8. Jeżeli wizerunek małoletniego stanowi jedynie szczegół całości, takiej jak zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza, zgoda rodziców/opiekunów lub małoletniego powyżej16 roku życia na utrwalanie wizerunku dziecka nie jest wymagana. Zabrania się umieszczania informacji pozwalających ustalić tożsamość osób ujętych na zdjęciu lub w innej formie publikacji.
  9. Pracownikowi placówki nie wolno umożliwiać przedstawicielom mediów utrwalania wizerunku dziecka (filmowanie, fotografowanie, nagrywanie głosu dziecka) na terenie instytucji bez pisemnej zgody opiekuna dziecka. 
  10. Niedopuszczalne jest podanie przedstawicielowi mediów danych kontaktowych do opiekuna dziecka – bez wiedzy i zgody tego opiekuna. 
  11. W przypadku utrwalania wizerunku dzieci na zajęciach „otwartych” wymagana jest zgoda, jak w pkt 3 i 4. 
  12. Wychowawca może wykorzystać w celach szkoleniowych lub edukacyjnych utrwalony materiał z udziałem małoletnich tylko z zachowaniem ich anonimowości oraz w sposób uniemożliwiający identyfikację dziecka, za zgodą dyrektora placówki.

ROZDZIAŁ X

Zasady korzystania z urządzeń elektronicznych z dostępem do sieci

Internet oraz ochrony małoletnich przed treściami szkodliwymi

i zagrożeniami z sieci

  1. Placówka, zapewniając dzieciom dostęp do internetu, jest zobowiązana i podejmuje działania umożliwiające dostęp do treści, które są adekwatne do poziomu dojrzałości poznawczej i emocjonalno – społecznej wychowanków oraz nie będą stanowić zagrożenia dla ich prawidłowego rozwoju.
  2. Do potencjalnych zagrożeń płynących z użytkowania sieci należy zaliczyć:
  3. Dostęp do treści niezgodnych z celami wychowania i edukacji (narkotyki, przemoc, pornografia, hazard),
  4. Działalność innych użytkowników zagrażająca dobru dziecka,
  5. Oprogramowanie umożliwiające śledzenie i pozyskanie danych osobowych użytkowników sieci w placówce.
  6. Na terenie Palcówki dostęp dziecka do internetu możliwy jest:
  7. pod nadzorem członka personelu Placówki – na urządzeniach Placówki;
  8. bez nadzoru – na przeznaczonych do tego komputerach, znajdujących się na terenie  organizacji (dostęp swobodny)
  9. za pomocą sieci wifi Placówki, po podaniu hasła.
  10. na prywatnych telefonach, komputerach i innych urządzeniach dzieci.
  11. W przypadku dostępu realizowanego pod nadzorem personelu Placówki, wychowawcy mają obowiązek informowania dzieci o zasadach bezpiecznego korzystania z internetu. Wychowawca czuwa także nad bezpieczeństwem korzystania z internetu przez dzieci  podczas zajęć.
  12. Placówka zapewnia stały dostęp do materiałów edukacyjnych, dotyczących bezpiecznego  korzystania z internetu, przy komputerach, z których możliwy jest dostęp swobodny do sieci.
  13. Wychowawcy Placówki w porozumieniu przeprowadzają rozmowy z wychowankami mające charakter działań profilaktycznych dotyczących przeciwdziałania sytuacjom związanym ze szkodliwymi treściami i pozostałymi zagrożeniami związanymi z korzystaniem z sieci Internet.
  14. Osoba odpowiedzialna za internet zapewnia, aby sieć internetowa organizacji była zabezpieczona przed niebezpiecznymi treściami, instalując i aktualizując odpowiednie,  nowoczesne oprogramowanie na routerze dostępowym Placówki.
  15. Wychowawcy Placówki przynajmniej raz w miesiącu sprawdzają, czy na komputerach ze swobodnym dostępem podłączonych do internetu nie znajdują się niebezpieczne treści. W przypadku znalezienia niebezpiecznych treści, starają się  ustalić, kto korzystał z komputera w czasie ich wprowadzenia.
  16. W wypadku podejrzenia, że na prywatnych urządzeniach dzieci znajdują się niebezpieczne treści wychowawcy placówki mają obowiązek sprawdzenia tych urządzeń w obecności dziecka.
  17. Prywatne urządzenia wychowanków poniżej 13 roku życia pozostają zdalnie pod nadzorem wychowawcy placówki poprzez tzw. kontrolę rodzicielską.
  18. Informację o dziecku, które korzystało z komputera w czasie wprowadzenia niebezpiecznych treści,  wychowawcy Placówki przekazują Dyrekcji Placówki.
  19. Sieć Wi-Fi udostępniana poprzez router dostępowy umożliwia kontrolę treści udostępnianych wychowankom.
  20. Placówka wypracowała i wdrożyła zasady i procedury postępowania wychowawców i innych pracowników placówki w przypadku podejrzenia lub wystąpienia zagrożenia cyfrowego.

Zasady bezpiecznego korzystania z urządzeń elektronicznych umożliwiających dostęp do Internetu – Załącznik Nr 3.

Zasady i procedury postępowania wychowawców i innych pracowników placówki w przypadku podejrzenia lub zaistnienia „cyberprzemocy” – Załącznik Nr 4.

Zasady i procedury postępowania wychowawców i innych pracowników w przypadku podejrzenia dostępu małoletnich do treści szkodliwych, niepożądanych i nielegalnych – Załącznik Nr 5.

Zasady i procedury postępowania wychowawców i innych pracowników w  przypadku naruszenia prywatności dotyczące nieodpowiedniego bądź niezgodnego z prawem wykorzystania danych osobowych lub wizerunku dziecka – Załącznik Nr 6.

Zasady i procedury postępowania w przypadku nawiązywania przez małoletnich niebezpiecznych kontaktów w Internecie – uwodzenie, zagrożenie pedofilią – Załącznik Nr 7.

Zasady i procedury postępowania w przypadku informacji o sekstingu, prowokacyjnych zachowaniach i aktywności seksualnej w celu osiągnięcia dochodu  przez małoletnich – Załącznik Nr 8.

Zasady i procedury postępowania w przypadku stwierdzenia bezkrytycznej  wiary w treści zamieszczone z Internecie, nieumiejętności odróżniania treści  prawdziwych od nieprawdziwych, skutków szkodliwości reklam – Załącznik Nr 9.

ROZDZIAŁ XI

Dokumentowanie zdarzeń podejrzenia krzywdzenia lub krzywdzenia małoletnich i archiwizowanie wytworzonej dokumentacji.

Dla każdego zdarzenia podejrzenia krzywdzenia lub krzywdzenia małoletnich sporządza się następującą dokumentację przechowywaną w aktach osobowych wychowanka: 

  1. Zgłoszenie podejrzenia krzywdzenia lub zgłoszenie krzywdzenia – załącznik 2;
    1. Protokół rozmowy ze zgłaszającym, o ile jest możliwym jego sporządzenie.
      1. Protokoły z rozmów z osobą krzywdzącą – o ile taka będzie przeprowadzana.
      1. Korespondencję pomiędzy instytucjami np. Poradnią psychologiczno-pedagogiczną, sądem rodzinnym, Ośrodkiem Pomocy Społecznej i innymi.
      1. Karta przebiegu interwencji – Wzór – załącznik nr 11.
      1. Plan wspierania wychowanka krzywdzonego – Wzór – załącznik nr 13.
      1. Ocena efektywności wsparcia.

ROZDZIAŁ XII

Zakres kompetencji osoby odpowiedzialnej za przygotowanie personelu placówki do stosowania standardów oraz sposób dokumentowania tej czynności

  1. Za przygotowanie personelu Placówki do stosowania standardów ochrony małoletnich odpowiedzialny jest wicedyrektor Placówki.
  2. Ustala się, iż każdy nowo przyjęty pracownik Placówki zostanie przeszkolony przez wicedyrektora z zakresu Standardów ochrony małoletnich, a następnie szkolenie będzie przeprowadzane raz na 2 lata i dokumentowane poświadczeniem udziału w szkoleniu i zastosowaniem się do nabytych w toku szkolenia treści. Wzór poświadczenia – załącznik Nr 17.

ROZDZIAŁ XIII

Zasady i sposób udostępniania rodzicom albo opiekunom prawym lub faktycznym oraz małoletnim standardów do zaznajomienia się z nimi i ich stosowania

  1. Dokument „Standardy Ochrony Małoletnich” ochrony małoletnich” jest dokumentem Placówki ogólnodostępnym dla pracowników oraz wychowanków Placówki oraz ich rodziców, opiekunów.
  2. Dokument jest opublikowany w wersji elektronicznej na stronie internetowej Placówki, dostępny w wersji tradycyjnej w budynku Placówki oraz w wersjach skróconych dostosowanych do możliwości percepcyjnych wychowanków Placówki. (wersja I – dla wychowanków poniżej 13 r.ż oraz wersja II – dla pozostałych wychowanków).
  3. Podczas przyjęcia dziecka do placówki rodzice/opiekunowie prawni są informowani o istnieniu „Standardów Ochrony Małoletnich” w Placówce oraz możliwości zapoznania się z jej zawartością. Dokument jest udostępniany rodzicom, opiekunom dziecka podczas jego przyjęcia do placówki, a w sytuacji gdy rodzic, opiekun nie jest obecny podczas przyjęcia dziecka do placówki jest on informowany o możliwości zaznajomienia się z dokumentem poprzez stronę internetową Placówki
  4. Wychowawcy Placówki lub osoby wskazane przez Dyrektora dokonują omówienia Standardów z wychowankami placówek dostosowując przekaz do wieku i możliwości poznawczych dziecka.

ROZDZIAŁ XIV

MONITORING STOSOWANIA STANDARDÓW OCHRONY DZIECI

  1. Zarząd organizacji wyznacza Grzegorza Foppke jako osobę odpowiedzialną za „Standardy Ochrony Małoletnich” ochrony dzieci w Placówce.
  2. Osoba, o której mowa w punkcie poprzedzającym, jest odpowiedzialna za monitorowanie realizacji Standardów, za reagowanie na sygnały naruszenia Standardów i prowadzenie rejestru  zgłoszeń oraz za proponowanie zmian w Polityce.
  3. Osoba, o której mowa w ust. 1 niniejszego paragrafu, przeprowadza wśród personelu  organizacji, raz na 12 miesięcy, ankietę monitorującą poziom realizacji Polityki. Wzór ankiety – Załącznik Nr 21.
  4. W ankiecie personel Placówki może proponować zmiany Standardów oraz wskazywać naruszenia Standardów w Placówce.
  5. Osoba, o której mowa w ust. 1 niniejszego paragrafu, dokonuje opracowania ankiet  wypełnionych przez członków personelu Placówki. Sporządza na tej podstawie raport z monitoringu,  który następnie przekazuje zarządowi organizacji.
  6. Zarząd organizacji wprowadza do Standardów niezbędne zmiany i ogłasza personelowi oraz wychowankom nowe brzmienie Standardów. Dokonuje również aktualizacji na stronie www. Placówki.

Załączniki:

Załącznik Nr 1 – Zasady bezpiecznych relacji personel – dziecko

Załącznik Nr 2 – Zasady bezpiecznych relacji między wychowankami w szczególności zachowania niedozwolone.

Załącznik Nr 3 – Zasady bezpiecznego korzystania z urządzeń elektronicznych umożliwiających dostęp do Internetu

Załącznik Nr 4  – Zasady i procedury postępowania wychowawców i innych pracowników placówki w przypadku podejrzenia lub zaistnienia „cyberprzemocy”

Załącznik Nr 5 – Zasady i procedury postępowania wychowawców i innych pracowników w przypadku podejrzenia dostępu małoletnich do treści szkodliwych, niepożądanych i nielegalnych

Załącznik Nr 6 – Zasady i procedury postępowania wychowawców i innych pracowników w  przypadku naruszenia prywatności dotyczące nieodpowiedniego bądź niezgodnego z prawem wykorzystania danych osobowych lub wizerunku dziecka.

Załącznik Nr 7 – Zasady i procedury postępowania w przypadku nawiązywania przez małoletnich niebezpiecznych kontaktów w Internecie – uwodzenie, zagrożenie pedofilią.

Załącznik Nr 8  – Zasady i procedury postępowania w przypadku informacji o sekstingu, prowokacyjnych zachowaniach i aktywności seksualnej w celu osiągnięcia dochodu  przez małoletnich

Załącznik Nr 9 – Zasady i procedury postępowania w przypadku stwierdzenia bezkrytycznej  wiary w treści zamieszczone z Internecie, nieumiejętności odróżniania treści  prawdziwych od nieprawdziwych, skutków szkodliwości reklam.

Załącznik Nr 10 – Notatka służbowa z interwencji.

Załącznik Nr 11 – Karta interwencji.

Załącznik Nr 12 – Plan wsparcia małoletniego.

Załącznik Nr 13 – Zasady ustalania planu wsparcia małoletniemu po ujawnieniu krzywdzenia

Załącznik Nr 14  – Standardy Ochrony Dzieci, wersja skrócona dla dzieci poniżej 13 lat

Załącznik Nr 15  – Standardy Ochrony Małoletnich, wersja skrócona dla wychowanków powyżej 13 lat

Załącznik Nr 16 – Zasady bezpiecznej rekrutacji personelu.

Załącznik Nr 17 – Oświadczenie o zapoznaniu ze Standardami Ochrony Małoletnich

Załącznik Nr 18 – Schemat interwencji w przypadku podejrzenia  krzywdzenia dziecka przez rodzica lub opiekuna.

Załącznik Nr 19 – Schemat interwencji w przypadku podejrzenia  krzywdzenia dziecka przez osoby trzecie.

Załącznik Nr 20 –  Schemat interwencji w przypadku podejrzenia  krzywdzenia dziecka przez osobę nieletnią,  czyli taką, która nie ukończyła 17 roku życia.

Załącznik Nr 21 – Monitoring standardów – ankieta.